Algemene beschouwingen Oostzaan 2022-2025

Licht aan het einde van de tunnel.
Algemene Beschouwingen PvdA Oostzaan bij Begroting 2022 - 2025

Voorzitter,

Onvermogen

De laatste Algemene Beschouwingen zijn een goed moment om terug te kijken op de afgelopen periode. Maar we willen niet al te somber zijn en ook vooruit kijken.  Een rooskleurig beeld van deze raadsperiode valt niet te schetsen. We zijn aan de hand van de planning bij het Collegeprogramma van 2018 nagegaan hoever het College is gekomen met de uitvoering van dat programma. Het kan natuurlijk zijn dat een deel van het programma is uitgevoerd zonder dat we het in de gaten hadden, maar wij kunnen bij hooguit 20 van de 46 acties die het college in ieder geval zou gaan uitvoeren in deze periode een vinkje zetten. Over het onvermogen om alle ambities waar te maken kunnen we lang uitwijden en uitgebreid zwarte pieten. Dat doen we niet. De lijst going concern taken is indrukwekkend en er wordt hard gewerkt.

Onbehoorlijk bestuur

Er is ernstige bestuurlijke zwakte ontstaan. De samenwerking met Wormerland was beneden peil, de coalitie van VVD en GroenLinks is in feite uiteen gevallen en wethouders worden gezien als wegwerp artikelen. In de raad is het onderling vertrouwen ver te zoeken. Ook is het toch echt de bedoeling dat een handtekening onder een akkoord of een gemeenschappelijk besluit iets waard is. Met onbehoorlijk bestuur gaan we Oostzaan niet redden. We zouden graag zien dat in de volgende periode verstandiger en betrouwbaarder bestuurd gaat worden door college en raad. Het lukt een olifant nu eenmaal niet om zonder schade aan te richten door de porseleinkast te wandelen. Nu zit Oostzaan met de brokken. En het is al bijna niet te doen om als kleine gemeente het hoofd boven water te houden, de wettelijke taken goed uit te voeren en de burgers naar behoren te bedienen.

Niet sluitend

Het college zou er in ieder geval voor zorgen dat de begroting meerjarig structureel sluitend zou blijven, zo had men zich voorgenomen. Welnu, dat is niet gelukt, zelfs niet nadat het Rijk, door arbitrage gedwongen, met meer geld over de brug is gekomen in de septembercirculaire. We krijgen er te weinig bij om met een sluitende meerjarenraming te komen volgens het meest recente voorstel van het college. Nu is het extra budget 75% van het bedrag dat eigenlijk is toegekend. Wie weet lukt het de VNG nog om het restant aan Wopke Hoekstra te ontfutselen. Waar gaat eigenlijk de opbrengst van onze economische groei naar toe? Niet naar de lage en middeninkomens en niet naar de gemeenten. Misschien weten Mark en Wopke waar de buit naar toe gaat. Overigens lopen we ook inkomsten mis doordat we de lokale belastingruimte niet volledig benutten . Het rijk gaat er bij de algemene uitkering van uit dat een gemeente dat wel doet. We leven in een tijd van private rijkdom en collectieve armoede en de gemeente zou voldoende middelen moeten hebben om al wat kwetsbaar is te beschermen.

Bezuinigen

Met kunst en vliegwerk wordt nu een sluitende begroting en een niet sluitende meerjarenraming gepresenteerd. Het aanpassen van de leningenportefeuille geeft op korte termijn lucht, maar kost ons op de lange termijn veel geld. Het college geeft aan bewust een beleidsarme begroting aan te bieden. In feite laten we nu een failliete boedel achter voor een volgende coalitie, zodat die beleidsrijk moet bezuinigen. Dat wil de PvdA voorkomen. Het weerstandsvermogen verdwijnt als sneeuw voor de zon en ook de solvabiliteit  nadert het nulpunt. Er is onnodig geld uitgegeven dat we niet hebben bij de jeugdhulp, het groot onderhoud aan de wegen en aan wachtgeld en er zijn hoge, onontkoombare lastenstijgingen bij organisatie, WMO en jeugdhulp.  De Rietkraag wordt vervangen terwijl het bestaande gebouw in goede staat verkeert en waarschijnlijk nog voor een bedrag op de balans staat. De gemeente heeft nog niet de verplichting voor nieuwbouw. Het huidige gebouw voldoet aan de wettelijke verplichting en is nog niet afgeschreven. Het is een prachtig en royaal gebaar dat we desondanks toch een nieuw gebouw aanbieden aan OPSPOOR, terwijl er eigenlijk geen geld voor is. Ook valt te waarderen dat een investering wordt gedaan in uitbreiding van het aantal lokalen. Bedenk daarbij wel dat bijna 15% van de leerlingen van buiten Oostzaan komt.

Woningnood

We zijn blij te vernemen dat de provincie constructief meedenkt over de mogelijkheden in onze lintbebouwing. We stellen voor om ook met de provincie in gesprek te gaan over de mogelijkheden om achter de oostkant van het Zuideinde landschappelijk ingepaste betaalbare starterswoningen te realiseren. De woningnood vraagt om ingrijpende keuzes.

Voorstellen

De PvdA zal enkele amendementen en moties indienen waarmee een sluitende meerjarenraming wordt bereikt en toch nog iets aan noodzakelijk nieuw beleid te doen. Het gaat dan om: Inburgering, vernieuwing voetbalvelden, planning begroten Wet Open Overheid, vereveningsfonds Jeugdhulp, verplaatsing Centrum Jong en onderhoud straatwerk Wakerstraat, Dromerstraat, Slaperstraat

Voorzitter,

Toekomst

De Raad is begonnen met de verkenning naar de bestuurlijke toekomst van Oostzaan. De huidige situatie lijkt niet houdbaar. Deze week valt bij onze burgers een enquête op de mat waarmee de gemeente wil achterhalen wat de bevolking van waarde vindt met betrekking tot ons dorp en de gemeente. Daarna zullen haalbare oplossingen worden geformuleerd waaruit de nieuwe gemeenteraad een keuze kan maken. Een spannende tijd dus.

De PvdA nam het initiatief om de contacten tussen de raden en met de organisatie te verbeteren. Het laat zich aanzien dat we de komende jaren nog gewoon doorgaan met de samenwerking met Wormerland in OVER-gemeenten. Het is dus zeer de moeite waard om tijd te investeren in verbetering van de kwaliteit van de samenwerking door de gemeenteraden meer met elkaar in contact te brengen en ook de (informele) banden tussen raadsleden en ambtenaren een positieve impuls te geven. OVER, dat zijn wij.

Verkiezingsprogramma

Binnenkort publiceren we ons conceptverkiezingsprogramma want de lokale verkiezingen zijn in aantocht. Dan zullen we de kiezers steun vragen voor een meer sociaaldemocratisch beleid in de volgende periode. Er is een sterkere overheid nodig om de mensen te beschermen, eerlijke kansen te geven, te huisvesten en voldoende zorg en welzijn te bieden. Het beroep op zelfredzaamheid is te ver doorgeslagen en maakt slachtoffers. De bestaanszekerheid van steeds meer mensen, ook dorpsgenoten, staat op de tocht en de klimaatveranderingen verplichten ons ook voor toekomstige generaties het maximale te doen om voor hen ook bestaanszekerheid mogelijk te maken. De PvdA Oostzaan zal zijn uiterste best doen om de kiezer de mogelijkheid te blijven bieden het vertrouwen te geven aan de sociaaldemocratie. Oostzaan is het waard om je voor in te zetten.

Dank

We zijn onze ambtenaren en het college er zeer erkentelijk voor dat we ondanks moeilijke omstandigheden toch weer in staat worden gesteld om een verantwoorde begroting vast te stellen – na amendering, dat dan weer wel - en de uitdagingen die de toekomst in petto heeft met vertrouwen te benaderen. Dank u wel.

Eelco Taams